PROFILAKTYKA PRÓCHNICY U DZIECI I DOROSŁYCH

 

Co warto wiedzieć?

Profilaktyka próchnicy polega na wykonywaniu jednego lub kilku wymienionych niżej zabiegów dostosowanych do wieku i potrzeb danej osoby

• fluoryzacja czyli inaczej lakierowanie zębów u dzieci i dorosłych (zabieg przeprowadzamy jeden raz co 3- 6 miesięcy i dotyczy wszystkich zębów)

• Cervitec – malowanie zębów hamujące próchnicę w każdym wieku

• lakowanie zmodyfikowane – mini wypełnienie w bruzdach zęba (jeden ząb stały)

• lapisowanie - impregnacja zębów mlecznych dotkniętych próchnicą

• za wizytę (wymagane 3-5 wizyt)

• zastosowanie OZONU - zakładamy lak na idealnie czysty ząb – bez bakterii!!! dzięki temu lak będzie szczelny przez więcej lat

 

Nawyki żywieniowe:

• dzieci chętnie piją wodę mineralna niegazowaną jeśli tylko ich tego nauczymy; im wcześniej tym lepiej

• najłatwiej jest kształtować zdrowe nawyki od samego początku niż później je zmieniać

• szkodliwe nawyki żywieniowe można oczywiście zmienić w każdym wieku; wymaga to jednak więcej wysiłku i konsekwencji w egzekwowaniu ustalonych jasno zasad

• nie oczekujmy, że dziecko będzie chętnie myło zęby czy piło wodę mineralną jeśli sami nie robimy tego na oczach dziecka; warto świecić dobrym przykładem

• soki można podawać do posiłku, a miedzy posiłkami koniecznie wodę mineralną niegazowaną

• słodycze: cukierki i czekoladę lubimy niemal wszyscy; nie dziwmy się więc dzieciom; warto pozwalać na zjedzenie ich w ramach deseru( po posiłku) i najlepiej umyć potem zęby; nie pozwalajmy jednak dzieciom na podjadanie słodyczy ani picie soków miedzy posiłkami

• uczmy dzieci, że dobry deser – to również owoce, a nie tylko słodycze

 

NIE ILOŚĆ SPOŻYWANYCH SOKÓW I SŁODYCZY NISZCZY ZĘBY, A CZĘSTOTLIWOŚĆ z jaką zęby mają z nimi kontakt 

• karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym z butelki w nocy - nie jest przyczyną problemów z próchnicą u dzieci

• NIE podajemy dziecku W NOCY: soków, herbatek, słodkich i owocowych kaszek

• surowe jabłka hamują próchnice nie tylko na drodze mechanicznego oczyszczania z resztek pożywienia, ale również na drodze enzymatycznej; warto więc jeść jabłka kilka razy w tygodniu

Najbardziej szkodliwe dla zębów są:

• napoje takie jak: Coca-Cola, Fanta, Sprite, Nestea oraz smakowe wody mineralne(np.truskawkowa)

• lizaki

• picie soków i słodkich napojów w nocy

 

Nawyki higieniczne:

• wprowadzamy szczotkowanie zębów od momentu pojawienia się pierwszego zęba 3 razy dziennie (sama wodą);szczoteczka koniecznie dopasowana do wieku dziecka

• pastę do zębów adekwatna do wieku zaczynamy stosować, gdy dziecko skończy rok (nawet jeśli nie umie płukać buzi)

• ilość pasty na szczoteczce dla dorosłego to wielkość drażetki tic tac-odświeżającej oddech; dla dziecka odpowiednio mniej

• dzieci lubią zjadać pastę do zębów jak tylko szczoteczka trafi do ust - dlatego należy docisnąć ją tubką pasty, żeby wniknęła w głąb włosia szczoteczki

• pasty do zębów mlecznych są o różnych smakach i kolorach; bardzo łagodna w smaku i w kolorze białym jest np. pasta Elmex dla najmłodszych; kolorowe np. z firmy Oral-B: różowa z księżniczkami i niebieska z „zygzakiem”; warto w sklepie wybierać pastę i szczoteczkę razem z dzieckiem

• wprowadzamy pastę dla dorosłych od momentu pojawienia się pierwszego zęba stałego (jedynki lub szóstki-rośnie za ostatnim mlecznym); pasty te zawierają dużo większe stężenie fluoru

• starajmy się, żeby szczotkowanie było miłą zabawą, a nie przykrym obowiązkiem

• najważniejsze jest szczotkowanie zębów po kolacji; jeśli dziecko pójdzie spać z brudnymi zębami: resztki jedzenia w połączeniu z bakteriami niszczą zęby przez całą noc; w dzień organizm wytwarza dużo śliny, która do pewnego stopnia chroni zęby przed próchnica; mechanizm ten nie działa w nocy

• nie szczotkujmy zębów bezpośrednio po wypiciu soków lub zjedzeniu owoców (szczególnie cytrusowych); wcieramy wtedy mechanicznie kwasy w nich zawarte i niszczymy wtedy zęby zamiast ich wzmacniać; po sokach warto przepłukać buzie wodą lub płynem do płukania jamy ustnej

• staramy się podczas szczotkowania, żeby pasta miała jak najdłuższy czas kontaktu z zębami (2-3 minuty dla kilkuletnich dzieci i dorosłych)

• warto stosować klepsydre lub nastawić budzik: sygnał dźwiękowy poinformuje kiedy upłynie dwie minuty szczotkowania

• dziecko od malutkiego zachęcajmy do samodzielnego szczotkowania, ale potem rodzice muszą sami dokładnie umyć zęby

• statystycznie badania dowodzą, że dziecko do dziesiątego roku życia nie potrafi samo prawidłowo umyć zębów i potrzebuje pomocy opiekuna

• trudność w szczotkowaniu zębów polega na manualnej precyzji w wykonywaniu ruchów okrężnych od strony warg i policzków

• należy pamiętać, żeby umyć zęby nie tylko na górze i na dole, ale także po lewej i prawej stronie i każdy ząb z trzech stron (na żującej, od policzka lub wargi oraz od środka -od języka); nawet dorosłym jest trudno zapamiętać, gdzie już umyli zęby, a gdzie jeszcze nie - a co dopiero dzieciom

• osoby praworęczne najczęściej niedokładnie myją zęby po prawej stronie, a leworęczne po lewej (wynika to z niewygodnej pozycji ręki podczas szczotkowania po jednej ze stron); warto więc zwrócić na to uwagę myjąc zęby

• samodzielne szczotkowanie uczy prawidłowych nawyków higienicznych, przedłuża czas działania pasty ( najpierw dziecko szczotkuje, a potem rodzic) i jest formą zabawy

• zalecamy dzieciom i dorosłym nie płukanie buzi po szczotkowaniu (pozostawiona na zębach pasta działa dłużej)

• zalecamy używanie elektrycznych szczoteczek profesjonalnych firm; można je stosować do zębów mlecznych, ale dopiero gdy dziecko nie gryzie już szczoteczki

 

Spotkania z lekarzem stomatologiem w gabinecie:

NAJLEPIEJ JEST ZAPOBIEGAĆ PRÓCHNICY NIŻ JĄ LECZYĆ (taniej, łatwiej oraz z korzyścią dla zębów i nas samych)

• zalecamy pierwszą wizytę, gdy dziecko skończyło już pierwszy rok życia i ma już kilka pierwszych zębów

• zalecamy bezpłatne wizyty kontrolne co 3 miesiące (próchnica potrafi postępować bardzo szybko u dzieci)

• gdy dziecko skończy rok jest to dobry moment na pierwszy zabieg wzmacniający zęby: fluoryzacje (szybkie i łatwe malowanie zębów)

• zabieg fluoryzacji(lakierowania) zalecamy powtarzać co 3-6miesiące w zależności od wieku i stanu uzębienia dziecka

• jeśli zęby mleczne dotknięte są próchnicą wykonujemy lapisowanie (od 3-5 spotkań polegających na malowaniu zębów dwoma preparatami); hamują one w znaczący sposób dalszy rozwój próchnicy

• zęby z próchnicą leczymy poprzez borowanie i plombowanie tak szybko jak dziecko jest już na to gotowe; najczęściej w 3-4 roku życia;

• dzieci stopniowo i w formie zabawy przygotowujemy do leczenia zębów

• zakładamy piękne kolorowe wypełnienia; dziecko samo wybiera jeden z ośmiu intensywnych kolorów wysyconych „brokatem”

• zdrowe zęby mleczne są podstawą dla zdrowych zębów stałych

• piątki mleczne(ostatnie zęby mleczne) są najważniejszymi zębami mlecznymi i wypadają dopiero w wieku 10-13 lat; jeśli próchnica zniszczy je całkowicie może zabraknąć miejsca dla piątek stałych!!!

• szóstki stałe pojawiają się w buzi już w wieku 5-6 lat; nie zabezpieczone lakiem szybko ulegają próchnicy (często rodzice myślą, że to zęby mleczne i nie dostrzegają konieczności ich leczenia)

• zdrowe zęby stałe zabezpieczamy lakiem - wypełnia on szczelnie jak plomba naturalne zagłębienia na powierzchni żującej zęba (w tych miejscach próchnica atakuje w pierwszej kolejności)

• zabieg lakowania warto wykonać jak tylko dany ząb stały pojawi się w buzi

• w razie potrzeby zalecamy specjalne pasty i żele do stosowania w domu