PROFILAKTYKA PRÓCHNICY U DZIECI I DOROSŁYCH
Co warto wiedzieć?
Profilaktyka próchnicy polega na wykonywaniu jednego lub kilku wymienionych niżej zabiegów dostosowanych do wieku i potrzeb danej osoby
-
fluoryzacja czyli inaczej lakierowanie zębów u dzieci i dorosłych (zabieg przeprowadzamy jeden raz co 3- 6 miesięcy i dotyczy wszystkich zębów)
-
Cervitec – malowanie zębów hamujące próchnicę w każdym wieku
-
lakowanie zmodyfikowane – mini wypełnienie w bruzdach zęba (jeden ząb stały)
-
lapisowanie - impregnacja zębów mlecznych dotkniętych próchnicą
-
za wizytę (wymagane 3-5 wizyt)
-
zastosowanie OZONU - zakładamy lak na idealnie czysty ząb – bez bakterii!!! dzięki temu lak będzie szczelny przez więcej lat
Nawyki żywieniowe:
-
dzieci chętnie piją wodę mineralna niegazowaną jeśli tylko ich tego nauczymy; im wcześniej tym lepiej
-
najłatwiej jest kształtować zdrowe nawyki od samego początku niż później je zmieniać
-
szkodliwe nawyki żywieniowe można oczywiście zmienić w każdym wieku; wymaga to jednak więcej wysiłku i konsekwencji w egzekwowaniu ustalonych jasno zasad
-
nie oczekujmy, że dziecko będzie chętnie myło zęby czy piło wodę mineralną jeśli sami nie robimy tego na oczach dziecka; warto świecić dobrym przykładem
-
soki można podawać do posiłku, a miedzy posiłkami koniecznie wodę mineralną niegazowaną
-
słodycze: cukierki i czekoladę lubimy niemal wszyscy; nie dziwmy się więc dzieciom; warto pozwalać na zjedzenie ich w ramach deseru( po posiłku) i najlepiej umyć potem zęby; nie pozwalajmy jednak dzieciom na podjadanie słodyczy ani picie soków miedzy posiłkami
-
uczmy dzieci, że dobry deser – to również owoce, a nie tylko słodycze
NIE ILOŚĆ SPOŻYWANYCH SOKÓW I SŁODYCZY NISZCZY ZĘBY, A CZĘSTOTLIWOŚĆ z jaką zęby mają z nimi kontakt
-
karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym z butelki w nocy - nie jest przyczyną problemów z próchnicą u dzieci
-
NIE podajemy dziecku W NOCY: soków, herbatek, słodkich i owocowych kaszek
-
surowe jabłka hamują próchnice nie tylko na drodze mechanicznego oczyszczania z resztek pożywienia, ale również na drodze enzymatycznej; warto więc jeść jabłka kilka razy w tygodniu
Najbardziej szkodliwe dla zębów są:
-
napoje takie jak: Coca-Cola, Fanta, Sprite, Nestea oraz smakowe wody mineralne(np.truskawkowa)
-
lizaki
-
picie soków i słodkich napojów w nocy
Nawyki higieniczne:
-
wprowadzamy szczotkowanie zębów od momentu pojawienia się pierwszego zęba 3 razy dziennie (sama wodą);szczoteczka koniecznie dopasowana do wieku dziecka
-
pastę do zębów adekwatna do wieku zaczynamy stosować, gdy dziecko skończy rok (nawet jeśli nie umie płukać buzi)
-
ilość pasty na szczoteczce dla dorosłego to wielkość drażetki tic tac-odświeżającej oddech; dla dziecka odpowiednio mniej
-
dzieci lubią zjadać pastę do zębów jak tylko szczoteczka trafi do ust - dlatego należy docisnąć ją tubką pasty, żeby wniknęła w głąb włosia szczoteczki
-
pasty do zębów mlecznych są o różnych smakach i kolorach; bardzo łagodna w smaku i w kolorze białym jest np. pasta Elmex dla najmłodszych; kolorowe np. z firmy Oral-B: różowa z księżniczkami i niebieska z „zygzakiem”; warto w sklepie wybierać pastę i szczoteczkę razem z dzieckiem
-
wprowadzamy pastę dla dorosłych od momentu pojawienia się pierwszego zęba stałego (jedynki lub szóstki-rośnie za ostatnim mlecznym); pasty te zawierają dużo większe stężenie fluoru
-
starajmy się, żeby szczotkowanie było miłą zabawą, a nie przykrym obowiązkiem
-
najważniejsze jest szczotkowanie zębów po kolacji; jeśli dziecko pójdzie spać z brudnymi zębami: resztki jedzenia w połączeniu z bakteriami niszczą zęby przez całą noc; w dzień organizm wytwarza dużo śliny, która do pewnego stopnia chroni zęby przed próchnica; mechanizm ten nie działa w nocy
-
nie szczotkujmy zębów bezpośrednio po wypiciu soków lub zjedzeniu owoców (szczególnie cytrusowych); wcieramy wtedy mechanicznie kwasy w nich zawarte i niszczymy wtedy zęby zamiast ich wzmacniać; po sokach warto przepłukać buzie wodą lub płynem do płukania jamy ustnej
-
staramy się podczas szczotkowania, żeby pasta miała jak najdłuższy czas kontaktu z zębami (2-3 minuty dla kilkuletnich dzieci i dorosłych)
-
warto stosować klepsydre lub nastawić budzik: sygnał dźwiękowy poinformuje kiedy upłynie dwie minuty szczotkowania
-
dziecko od malutkiego zachęcajmy do samodzielnego szczotkowania, ale potem rodzice muszą sami dokładnie umyć zęby
-
statystycznie badania dowodzą, że dziecko do dziesiątego roku życia nie potrafi samo prawidłowo umyć zębów i potrzebuje pomocy opiekuna
-
trudność w szczotkowaniu zębów polega na manualnej precyzji w wykonywaniu ruchów okrężnych od strony warg i policzków
-
należy pamiętać, żeby umyć zęby nie tylko na górze i na dole, ale także po lewej i prawej stronie i każdy ząb z trzech stron (na żującej, od policzka lub wargi oraz od środka -od języka); nawet dorosłym jest trudno zapamiętać, gdzie już umyli zęby, a gdzie jeszcze nie - a co dopiero dzieciom
-
osoby praworęczne najczęściej niedokładnie myją zęby po prawej stronie, a leworęczne po lewej (wynika to z niewygodnej pozycji ręki podczas szczotkowania po jednej ze stron); warto więc zwrócić na to uwagę myjąc zęby
-
samodzielne szczotkowanie uczy prawidłowych nawyków higienicznych, przedłuża czas działania pasty ( najpierw dziecko szczotkuje, a potem rodzic) i jest formą zabawy
-
zalecamy dzieciom i dorosłym nie płukanie buzi po szczotkowaniu (pozostawiona na zębach pasta działa dłużej)
-
zalecamy używanie elektrycznych szczoteczek profesjonalnych firm; można je stosować do zębów mlecznych, ale dopiero gdy dziecko nie gryzie już szczoteczki
Spotkania z lekarzem stomatologiem w gabinecie:
NAJLEPIEJ JEST ZAPOBIEGAĆ PRÓCHNICY NIŻ JĄ LECZYĆ (taniej, łatwiej oraz z korzyścią dla zębów i nas samych)
-
zalecamy pierwszą wizytę, gdy dziecko skończyło już pierwszy rok życia i ma już kilka pierwszych zębów
-
zalecamy bezpłatne wizyty kontrolne co 3 miesiące (próchnica potrafi postępować bardzo szybko u dzieci)
-
gdy dziecko skończy rok jest to dobry moment na pierwszy zabieg wzmacniający zęby: fluoryzacje (szybkie i łatwe malowanie zębów)
-
zabieg fluoryzacji(lakierowania) zalecamy powtarzać co 3-6miesiące w zależności od wieku i stanu uzębienia dziecka
-
jeśli zęby mleczne dotknięte są próchnicą wykonujemy lapisowanie (od 3-5 spotkań polegających na malowaniu zębów dwoma preparatami); hamują one w znaczący sposób dalszy rozwój próchnicy
-
zęby z próchnicą leczymy poprzez borowanie i plombowanie tak szybko jak dziecko jest już na to gotowe; najczęściej w 3-4 roku życia;
-
dzieci stopniowo i w formie zabawy przygotowujemy do leczenia zębów
-
zakładamy piękne kolorowe wypełnienia; dziecko samo wybiera jeden z ośmiu intensywnych kolorów wysyconych „brokatem”
-
zdrowe zęby mleczne są podstawą dla zdrowych zębów stałych
-
piątki mleczne(ostatnie zęby mleczne) są najważniejszymi zębami mlecznymi i wypadają dopiero w wieku 10-13 lat; jeśli próchnica zniszczy je całkowicie może zabraknąć miejsca dla piątek stałych!!!
-
szóstki stałe pojawiają się w buzi już w wieku 5-6 lat; nie zabezpieczone lakiem szybko ulegają próchnicy (często rodzice myślą, że to zęby mleczne i nie dostrzegają konieczności ich leczenia)
-
zdrowe zęby stałe zabezpieczamy lakiem - wypełnia on szczelnie jak plomba naturalne zagłębienia na powierzchni żującej zęba (w tych miejscach próchnica atakuje w pierwszej kolejności)
-
zabieg lakowania warto wykonać jak tylko dany ząb stały pojawi się w buzi
-
w razie potrzeby zalecamy specjalne pasty i żele do stosowania w domu